CHEMICAL CONSTITUENTS AND CYTOTOXICITY FROM ROOTS OF Clerodendrum paniculatum, THE STEM BARK OF Walsura trichostemon AND TUBER OF Butea superba

• Main Author: Kiettipum Phontree
• Other Authors: Santi Tip-pyang
• Format: Theses and Dissertations
• Language: English
• Published: Chulalongkorn University 2014
• Subjects: Botanical chemistry; Plant extracts; Cancer cells; พฤกษเคมี; สารสกัดจากพืช; เซลล์มะเร็ง
• Online Access: https://digiverse.chula.ac.th/Info/item/dc:37200
• Institution: Chulalongkorn University

การศึกษาองค์ประกอบทางเคมีและฤทธิ์ทางชีวภาพจากสิ่งสกัดไดคลอโรมีเทนจากรากของนมสวรรค์ Clerodendrum paniculatum พบสารที่มีรายงานแล้ว 6 สาร คือ β-sitosterol (1.1), lupeol (1.2), oleanolic aldehyde acetate (1.3), สารผสมระหว่าง stigmasta-4,25-diene-3-one (1.4) และ (22E)-stigmasta-4,22,25-trien-3-one (1.5) และ (3β)-stigmasta-4,22,25-trien-3ol (1.6). จากการทดสอบฤทธิ์ในการยับยั้งเซลล์มะเร็งชนิด KB และ HeLa ของสารทั้งหมดที่แยกได้ พบว่า สาร 1.3 มีฤทธิ์ในการยับยั้งเซลล์มะเร็งชนิด KB ได้อย่างมีนัยสำคัญที่ค่า IC50 9.58 µg/mL ในขณะที่สาร 1.6 มีฤทธิ์ในการยับยั้งเซลล์มะเร็งชนิด KB ได้ปานกลางที่ค่า IC50 13.14 µg/mL เป็นการรายงานองค์ประกอบทางเคมีและฤทธิ์ทางชีวภาพเป็นครั้งแรกจากพืชชนิดนี้ การแยกสารจากสิ่งสกัดเอทิลแอซีเตตและอะซีโตนจากเปลือกของต้นลำไยป่า Walsura trichostemon สามารถแยกสารใหม่ได้ 1 ที่มีชื่อว่า trichostomonoate (2.1) พร้อมกับสารที่เคยมีรายงานแล้ว 8 ชนิด คือ mangstenone F (2.2), desmethoxy kaunugin (2.3), grandifolinolenenone (2.4), cholest-4-en-6β-ol-3-one (2.5), sapelin E acetate (2.6), α-mangostin (2.7) 11α,20-dihydroxydammar-24-ene-3-one (2.8) และ kaempferol (2.9) จากนั้นได้นำสารบางส่วนที่แยกได้มาทดสอบเซลล์มะเร็งชนิด KB, HeLa, COLO 205, HepG2 และ LLC พบว่า สารใหม่ที่แยกได้ (2.1) มีฤทธิ์ในการยับยั้งเซลล์มะเร็งชนิด HeLa ได้ดี ที่ค่า IC50 3.8 µg/mL และยังมีฤทธิ์ในการยับยั้งเซลล์มะเร็งชนิด KB, COLO 205 และ LLC ได้ปานกลาง ที่ค่า IC50 4.4, 5.3 and 5.5 µg/mL ตามลำดับ ในส่วนของการแยกสิ่งสกัดไดคลอโรมีเทน อะซีโตนและเมทานอลจากเถาของต้นกวาวเครือแดง Butea superba ได้สารที่เคยมีรายงานแล้ว 7 สาร คือ β-sitosterol (1.1), 8-O-methylretusin (3.1), (6αR,11αR)-medicarpin (3.2), formononetin (3.3), hexacosanoic acid 2,3-dihydroxypropyl hexacosanoate (3.4), ononin (3.5) และ daidzein-7-O-glucoside (3.6). จากนั้นนำสารที่แยกได้ทั้งหมดมาทดสอบเซลล์มะเร็งชนิด KB, HeLa S-3, MCF-7, HepG-2 และ Vero พบว่าสาร 3.6 มีฤทธิ์ในการยับยั้งเซลล์มะเร็งชนิด KB และ HepG2 ได้ปานกลาง ที่ค่า IC50 5.32 and 10.13 µg/mL ตามลำดับ สาร 1.1, 3.1, 3.2, 3.5 และ 3.6 เป็นการรายงานเป็นครั้งแรกในพืชชนิดนี้